15 мартта Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы рәисе Зилә Вәлиева Казахстан Республикасы Дин эшләре комитеты рәисе урынбасары Бауржан Бакиров җитәкчелегендәге Казахстан делегациясе белән очрашты. Делегация составына «AQNIET» фонды директоры Сакен-Тай Мөхәммәтҗанов, фонд директоры урынбасары Ернар Маусумбеков, фонд директоры киңәшчесе Әлим Шауметов керде. Очрашуда шулай ук Татарстан Республикасы Рәисе департаментының эчке сәясәт мәсьәләләре буенча дини берләшмәләр белән хезмәттәшлек идарәсе башлыгы Альберт Дерзизов, Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы әгъзалары, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе хезмәткәрләре, Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы Рәисе урынбасары Тимур Кадыйров, Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы әгъзасылар Ринат Патеев, Владимир Самойленко катнашты.
Кунаклар Татарстан башкаласына дини, фәнни, хәйрия оешмалары эшчәнлегенең алдынгы тәҗрибәсе белән якыннан танышырга килделәр. Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы Милләтара һәм конфессияара мөнәсәбәтләрне гармонияләштерү комиссиясе рәисе Ренат Патеев сүзләренчә, Казахстанның фәнни һәм эксперт даирәләре, дини һәм иҗтимагый оешма вәкилләре белән хезмәттәшлек күптән алып барыла. Бу хезмәттәшлек кысаларында әлеге визит Казахстан ягы инициативасы буенча оештырылды. Өч көнлек сәфәр барышында дини радикализмга һәм түземсезлеккә каршы торуда иҗтимагый оешмаларның тәҗрибәсе белән алмашу булды. ТР Фәннәр академиясендә, ТР мөселманнары Диния идарәсендә, «Ярдәм» мәчетендә, «Хузур» нәшрият йортында очрашулар узды.
Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасында эшлекле очрашу барышында, беренче чиратта, Казахстанда һәм Татарстанда иҗтимагый һәм дини оешмаларның үзара хезмәттәшлеге тәҗрибәсе мәсьәләләре буенча фикер алышу булды. Милләтара һәм конфессияара диалог үсеше темасы аерым күтәрелде. «Иң мөһиме, милләтара һәм конфессияара татулык бер тапкыр үткәрелә торган гына чара түгел. Бу мәсьәлә Татарстан Республикасында дәүләт органнары өчен һәрвакыт мөһим булды», – диде Зилә Вәлиева. Үз чиратында Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы әгъзасы Владимир Самойленко билгеләп үткәнчә: «Татарстанның Казахстан белән икътисади элемтәләре генә түгел, рухи элемтәләре дә урнаштырылган. Бүген карала торган дин мәсьәләләре безнең республикада беренчел әһәмияткә ия».
Баурҗан Бакиров җылы кабул итү өчен рәхмәт белдерде һәм Казахстанда Татарстанда да кулланыла алырлык практикалар булган милләтара һәм конфессияара дөньяны үстерү тәҗрибәсе белән уртаклашты. Ул Казахстан Республикасының Дин эшләре комитеты эшчәнлеге һәм аның дини берләшмәләр белән үзара бәйләнеше турында сөйләде, аерым алганда, пандемиянең авыр чорында, гыйбадәтханәләргә бару мәсьәләсе дин тотучылар өчен төп көн тәртибенә әверелде. «Конфессияара килешү кысаларында без һәр квартал саен дини берләшмәләр җитәкчеләре җыелышын үткәрәбез, анда дини мәсьәләләр генә түгел, социаль мәсьәләләр дә карала. Без конфессияара конфликтлар булганын хәтерләмибез, шуңа күрә бу мөнәсәбәтләрне сакларга кирәк», - диде ул.
Альберт Дирзизов шулай ук Казахстан делегациясенә ТР территориясендә үз эшчәнлекләрен алып барган дини берләшмәләр белән хезмәттәшлек турында сөйләде. «Дини белемгә дә аерым игътибар бирелә. Бүгенге көндә бездә 8 мәдрәсә бар, мәчетләр янында башлангыч ислам белеме бирүче курслар эшли. Югары белем алырга теләүчеләр бездә Россия ислам институты һәм күп баскычлы ислам белем бирүнең иң югары ноктасы Болгар ислам академиясе бар. Казан православие дини семинариясе быел 300 еллык юбилеен билгеләп үтәчәк. Бу Рус Православие Чиркәве хезмәткәрләрен һәм дини персоналын тиешле белем бирү программаларын гамәлгә ашыру аша әзерләүне гамәлгә ашыра торган заманча югары уку йорты», - дип сөйләде Альберт Дерзизов.
Казахстан постсовет киңлегендә террор оешмалары контролендә булган Якын Көнчыгыш территорияләреннән кешеләрне кайтару буенча тулы программаны гамәлгә ашырган бердәнбер ил. Кайту программасында актив роль «AQNIET» иҗтимагый фондына бирелә. Фонд эшчәнлеге кире кайтарылган гражданнарны, аларның шактый зур өлешен хатын-кызлар һәм балалар тәшкил иткән, ресоциализацияләү һәм адаптацияләү буенча эшләрдә граждан җәмәгатьчелегенең тырышлыкларын берләштерүгә һәм нәтиҗәле координацияләүгә юнәлдерелгән. Фонд директоры үз гражданнарын Казахстан территориясенә кайтару тәҗрибәсе белән уртаклашты. «Радикальлекне киметү эффектын ныгыту өчен әле дә дәвам итә торган зур эш башкарылды. Бүгенге көндә репатриантларның 95% радикаль идеологиядән баш тарткан», – дип йомгаклады Сакен-Тай Мөхәммәтҗанов.
Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасы рәисе урынбасары Тимур Кадыйров 30 елдан артык эшчәнлек алып барыла торган Татарстан Республикасы Халыклары ассамблеясын булдыру тәҗрибәсе турында сөйләде. «Әгәр без милләтара һәм конфессияара тынычлык һәм татулык турында сөйлибез икән, нәкъ менә Татарстанда бу юнәлештә системалы эш төзелгән. Татарстан Республикасы Халыклары ассамблеясы – без Казахстан Республикасыннан үрнәк алып эшләнгән уникаль орган. Күп яктан без Казахстан Халыклары ассамблеясы эшчәнлегенә юнәлдек һәм шуны билгеләп үтәргә телим, нәкъ менә Сәгыйт Кодебай улы Джаксыбаев нәсел башлыкларының берсе булды», – дип билгеләп үтте Тимур Кадыйров
Очрашуда катнашучылар хезмәттәшлекне үстерү мөмкинлекләрен җентекләбрәк өйрәнү өчен элемтәләр урнаштырырга килештеләр.