Казан ІТ-паркында Ассоциация рәисе, Россия Иҗтимагый палатасының агросәнәгать комплексын үстерү комиссиясе рәисе Олег Сирота төбәк авыл хуҗалыгы министрлыгы вәкилләре һәм крестьян-фермер хуҗалыклары башлыклары белән очрашты. Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасыннан рәис урынбасары Мөнир Гафиятуллин катнашты.
Төбәктә авыл хуҗалыгын үстерү перспективалары, авыл хуҗалыгы бизнесын алып баруның яңа мөмкинлекләре турында фикер алыштылар. Фермерлар авыл хуҗалыгында эшләү тәҗрибәсе, килеп туган проблемалар һәм мәсьәләләр турында сөйләделәр, «халык фермеры» белән бергә аларны хәл итү механизмнары турында да уйладылар.
- Без илнең иң матур аграр төбәкләреннән булган фермерларның тавышын ишетергә, проблемаларны гадел һәм ачыктан-ачык сөйләшергә һәм аларны хәл итү механизмнарын тәкъдим итәргә килдек. Безнең күп кенә проблемалар уртак: җирләрне җайга салу; җир кишәрлекләрен эшкәртми торган ваемсыз милекчеләр; авыл хуҗалыгына яшь белгечләрне җәлеп итү; фермер продукциясен гамәлгә ашыру һәм сату, аны сертификацияләү. Ачыктан - ачык сөйләшүгә корылган, ул очрашуда катнашучыларның барысы өчен дә нәтиҗәле булырга тиеш, - диде сәламләү сүзендә Олег Сирота.
Татарстан Республикасында эре авыл хуҗалыгы, эшкәртү предприятиеләре һәм зур булмаган фермер хуҗалыклары эшли. Бөртекле культуралар, шикәр чөгендере, бәрәңге үстерәләр, ит, сөт, йомырка җитештерәләр. Республика авыл хуҗалыгының төп тармагы-терлекчелек. Татарстан җирле брендларның продуктлары белән дан тота һәм аларны Россия базарында нәтиҗәле алга этәрә.
- Республикада шәхси хуҗалык актив үсеш ала, фермерлар ихтыяҗ булган барысын да үстерергә әзер. Авыл хуҗалыгы кооперациясе темплары арта, республикада 300 дән артык авыл хуҗалыгы кооперативы бар, алар җитештерү, эшкәртү һәм сату белән шөгыльләнә. Быел без фермер продукциясен 10 млрд. сумга күбрәк эшкәртәбез. Үз халкын ашатабыз, республикадан читкә сатабыз, - диде Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы министры урынбасары Ришат Хәбипов.
Очрашуда авыл хуҗалыгы белгечләрен мәктәп яшеннән тәрбияләргә кирәклеге турында сөйләштеләр. - Табигать белән эшләргә теләүче балалар күп, теләк югалмасын өчен, моңа иртәдән үк ярдәм итәргә кирәк. Аларны авыл хуҗалыгы хезмәте белән таныштырырга, һөнәри юнәлеш бирү буенча зур эш башкарырга кирәк, - дип саный предприятие җитәкчеләре.
Кадрлар проблемасын Олег Сирота авыл хуҗалыгында иң мөһимнәрнең берсе дип атады: «Без җаваплы, бигрәк тә бүген гамәлгә кертелә торган цифрлы техника белән эшли белә торган һәр яшь белгеч өчен көрәшәбез».
- Казан дәүләт аграр университетында өч ел «Фермер мәктәбе» проекты эшли, хәзер «Яшь фермер мәктәбе» барлыкка килде», - дип сөйләде югары уку йорты ректоры. - Төбәктә квалификацияле кадрлар әзерләү һәм профессиональ ярдәм күрсәтү мөмкинлеге бар.
Моннан тыш, Татарстанда «Инновацион технологияләр мәктәбе» эшли. Студент - агрономнар, зоотехникларны - заманча биотехнологияләргә өйрәтү өчен сайлап алу үткәрелә, шуларны булачак белгечләр хуҗалыкларда гамәлгә кертә алачак.
Фермер хуҗалыклары җитәкчеләре сөйләп кенә калмадылар, үз проблемаларын хәл итү вариантларын да тәкъдим иттеләр. Әйтик, законга төзәтмәләр кертергә һәм үз территорияләрендә агротуризмны үстерә торган авыл хуҗалыгы җитештерүчеләренә туристларны җәлеп итү өчен капиталь булмаган модульле корылмалар – кибет, кафе яки глэмпинг төзергә рөхсәт итәргә.
Үзмәшгуль фермерлар продукциясен сату мәсьәләсен күтәрде: «Без салымнар түлибез, ә товарны сата алмыйбыз, чөнки продукцияне сертификатлаштырмыйча, базарларга һәм ярминкәләргә керергә ярамый. Бер юл кала – үз участогыннан сәүдә итү».
Маркетплейс аша фермер продукциясен сату өчен сертификат та кирәк булачак, дип раслады Россельхозбанкның Татарстан төбәк филиалы директоры урынбасары Дмитрий Тептин. Ул банкның тугыз цифрлы платформасы турында сөйләде, алар авыл хуҗалыгы бизнесын һәм үз хуҗалыкларын үстерергә мөмкинлек бирә. Аерым игътибар «Свое. Фермерство.» платформасына юнәлтте. Анда агросәнәгать комплексы өчен 10 меңнән артык товар белән тәэмин итүче теркәлгән һәм «Свое. Родное.» онлайн-кибете 1 млн 300 меңнән артык фермер товарын берләштерде. Агротуризм турында «Свое. Загородом.» платформасы популярлаша бара. Авыл хуҗалыгы тармагы белгечләре вакансияләре урын алган платформа да бар.
- Бүген безгә Татарстан Республикасында фермер хуҗалыкларының уңышлы эш тәҗрибәсе турында сөйләделәр, без төбәк фермерлары, җирле продукция белән таныштык. Фермерларның барлык проблемалы сорауларын һәм тәкъдимнәрен теркәп, үзебез белән алып китәбез. Аларның бер өлешен Фермерлар һәм эшкәртүчеләрнең тормышын җиңеләйтү өчен федераль дәрәҗәдә хәл итәргә кирәк булачак. «Халык фермеры» ассоциациясе - эш механизмы һәм бөтен фермер җәмәгатьчелеге өчен яхшы ярдәмче. Без, иң мөһиме, хакимиятнең барлык дәрәҗәләрендә проблемаларны хәл итүне алга этәрәбез. Соңгы нәтиҗәләрнең берсе-җир турындагы яңа закон проекты, хәзер ул Дәүләт Думасында каралуда, ул фермерларга сәүдәсез җир кишәрлекләре бүлеп бирергә мөмкинлек бирәчәк. Бүген без бу закон проектына төзәтмәләр өстендә эшлибез, - диде Олег Сирота.
Татарстан Республикасына эш визиты кош ите җитештерә торган «Индейка», җиләк һәм салат үстерә торган «Айсберг» кооперативында булу белән тәмамланды.